Böbrek Kanseri

Bir çift barbunya şeklindeki böbrekler, omurganın her iki yanında belin üzerinde bulunur, kanı filtreler, temizler ve idrar üretir. Her biri yaklaşık 150 gram ağırlığındadır büyük bir yağ dolgusu, alt kaburgalar ve yaralanmaya karşı birkaç kas tarafından korunur. Böbrekler, vücuttaki geri dönüştürülebilir atıklardan geri dönüştürülemeyen atıkları sürekli olarak ayrıştırır aynı zamanda  da kanı temizler.

Bir çift barbunya şeklindeki böbrekler, omurganın her iki yanında belin üzerinde bulunur, kanı filtreler, temizler ve idrar üretir. Her biri yaklaşık 150 gram ağırlığındadır büyük bir yağ dolgusu, alt kaburgalar ve yaralanmaya karşı birkaç kas tarafından korunur. Böbrekler, vücuttaki geri dönüştürülebilir atıklardan geri dönüştürülemeyen atıkları sürekli olarak ayrıştırır aynı zamanda  da kanı temizler.

Böbrek Kanseri Nedir?

Böbrek kanseri, böbrek hücrelerinin kötü huylu yani kanserli duruma  geldiği ve kontrolden çıkarak bir tümör oluşturduğu hastalık çeşididir. Böbrek kanserinin kaynağı, böbreklerdeki hücrelerin anormal büyümesidir. Hemen hemen tüm böbrek kanserleri, ilk önce böbrekteki küçük tüplerin (tübüllerin) astarında oluşur, bu tür böbrek kanserine, renal hücreli karsinom denir.

Renal hücreli karsinomlar (RCC’ler), böbrek kanserinin yaklaşık yüzde 90’ını oluştururken diğer böbrek kanseri türleri ise şunlardır:

• Geçiş hücreli karsinom veya böbrek pelvisinin iç yüzeyinde başlayan böbrek pelvis kanseri
• Wilms tümörü (nefroblastoma), 14 yaş ve altı çocuklarda en sık görülen kanser
• Nadir görülen renal sarkom, böbreğin yumuşak dokusunda gelişir.

İyi Huylu (Böbrekteki Kanser Dışı Lezyonlar) Nelerdir?

İyi huylu böbrek tümörleri, böbrek kanserleri;  ameliyat ya da radyofrekans ablasyon gibi  kullanılan  birçok yöntemle yok edilerek tedavi edilebilir. Tedavi seçimi, tümörün boyutu, bir semptoma neden olup olmadığı, tümör sayısı, tümörlerin her iki böbrekte  de bulunup bulunmadığı ile kişinin genel sağlığı gibi birçok etmene bağlıdır.

Anjiyomiyolipom

En sık görülen iyi huylu böbrek tümörü anjiyomiyolipomlardır . Kadınlarda daha sık gözlemlenir ve genetik bir durum olan tuberosklerozlu kişilerde gelişebilir.

Bu tümörler, farklı tipte bağ dokularından (kan damarları, düz kaslar ve yağ) meydana gelir ve  bir belirtiye neden olmuyorlarsa genellikle yakından izlenebilir. Ağrı ya da kanama gibi sorun yaratmaya başladığında, tedavi edilmeleri gerekebilir.

Onkositom

Onkositomlar, yaygın değildir bazen oldukça büyüyebilen iyi huylu böbrek tümörleridir erkeklerde daha sık rastlanır ve diğer organlara yayılmaz.

Böbrek Kanserinin Belirtileri Nelerdir?

Böbrek kanseri erken evrelerde genellikle hiçbir belirgin ya da rahatsız edici belirti yaratmaz erken evredeki küçük boyutlu tümörler genelde başka bir hastalık sebebiyle yapılan, özellikle karın ultrasonografisi ya da tomografisinde şans eseri belirlenebilmektedir.

Böbrek tümörü büyüdükçe aşağıda listelenen semptomlar görülebilir:

• Bazen idrarda kan görülebilir diğer durumlarda, genellikle düzenli tıbbi muayenenin bir parçası olarak uygulanan ve bir laboratuvar testi olan idrar tahlilinde, kan izleri tespit edilir
• Böbrek bölgesinde bir yumru veya kitle
• Özellikle bel bölgesinde yaşanan ve çok şiddetli olmayan, geçmeyen ağrılar

Böbrek kanserinde daha az yaygın görülen semptomlar ise şunları içerebilir:

• Yorgunluk
• İştah kaybı
• Kilo kaybı
• Yüksek ateş

Yüksek tansiyon ya da kandaki normalden düşük kırmızı hücre sayısı (RBC düşüklüğü) (anemi) de bir böbrek tümörüne işaret edebilir ancak bu semptomlar sık görülmez.

Öte yandan tümör kemik, akciğer gibi organlara sıçrama olmuşsa bu yayılıma bağlı öksürük, kanlı balgam, kemik ağrılarına bağlı semptomlar da görülebilir.

Böbrek Kanseri Nasıl Teşhis Edilir?

Böbrek kanseri genellikle asemptomatiktir yani belirti vermediği için, tümör çoğunlukla hasta başka bir sebeple tıbbi teste girdiğinde tespit edilebilir. Söz gelimi hastanın herhangi bir şikayetinde yapılan ultrason ve bilgisayarlı tomografi incelemelerinde, hiç farkında olmadığı bir böbrek tümörü, hastalık henüz erken evredeyken saptanabilir. Mesela; hasta safra kesesi şikayeti ile doktora başvurup bir dahiliye uzmanınca ultrasona yönlendirildiğinde, ultrason sırasında gelişmekte olan bir böbrek tümörünün yakalanma olasılığı yüksektir.

Bilgisayarlı Tomografi (BT) ve MRI taramaları, genellikle doktorların böbrek kanserini teşhis için ihtiyaç duyduğu tek testtir, bazen hekimler, bir tedavi önerisinde bulunmadan önce bir tümör hakkında daha fazla bilgiye gereksinim duyduğunda perkütan biyopsi diye bilinen yöntemi de uygular. Bu uygulamada doktor, lokal anesteziyle cildi uyuşturur ardından dokunun bir kısmını çekmek için küçük bir iğne kullanır.

Doktorlar, tümörün yerini belirlemek; iğnenin yerleştirilmesi ve geri çekilmesine rehberlik etmek için BT taramalarını ya da ultrasonu (bilgisayar monitöründe görüntü oluşturmak için ses dalgalarının kullanılması) kullanabilir. Patolog, (laboratuvarda hastalıkları inceleyen doktor) kanser belirtileri için doku örneklerini mikroskop altında inceler.

İdrar testleri, böbrek kanserini teşhis etmez; fakat hekim, ileri böbrek kanserinin yaygın bir belirtisi olan idrarda kan olup olmadığını görmek isteyebilir, diğer yandan kan testleri, doktorların böbreklerin düzgün çalışıp çalışmadığını belirlemesine yardımcı olurken böbrek kanseri teşhisi için kullanılmaz.

Böbrek Kanseri Evreleri Nelerdir?

Evreleme, kanserin kapsamını belirleme süreci ve teşhisin önemli bir parçasıdır. Çünkü en uygun tedavi seçenekleri, kanserin evresine göre belirlenmektedir. Böbrek kanserinin evreleri Evre I’den (en az şiddetli evre) Evre IV’e kadar değişkenlik gösterir doktor evrelemeyi hastaların böbrek kanseri olduğu doğrulandığında tartışacaktır.

Evre I (En az şiddetli evre)

Tümör 7 cm ya da daha küçüktür ve yalnızca böbrekte bulunur, lenf düğümleri veya uzak organlara yayılmamıştır.

Evre II

Tümör 7 cm’den büyüktür ve yalnızca böbrekte bulunur lenf düğümleri ya da uzak organlara yayılmamıştır.

Evre III

Evre III’de tümör, böbrek dışındaki çevre dokulara uzanım gösterir ve bölgesel lenf düğümlerine de yayılmış olabilir.

Evre IV

Tümör, böbrekleri ve böbreküstü bezlerini sıkıştıran bağ dokusu tabakası Gerota fasyasının dışındaki alanlara yayılmıştır ve böbreküstü bezine uzanıyordur. Kanser çok sayıda lenf noduna veya  kemikler, karaciğer ile akciğerler gibi vücudun uzak bölgelere de yayılım gösterir.

Böbrek Kanseri Tedavisi Nasıldır?

Böbrek kanseri tedavisindeki seçeneklerin hastanın genel sağlığıyla birlikte sahip olduğu böbrek kanseri türü, kanserin yayılıp yayılmadığı ve tedavi tercihleri gibi bir dizi unsura bağlılığı mümkündür. Böbrek kanserlerinin tedavisinde standart teknik cerrahidir; prosedürün amacı, mümkünse normal böbrek fonksiyonunu koruyarak, kanseri yok etmektir. Kanserin evresi, kitlenin büyüklüğü, kitlenin böbreğin hangi bölgesinde olduğu ve sayısı dikkate alınarak böbreğin tamamı veya yalnızca kitle kapalı yöntemle belirlenir, şayet kanser böbreğin ötesine yayılmış ise ek tedaviler tavsiye edilebilir.

Etkilenen böbreğin çıkarılması (nefrektomi)

Tam (radikal) bir nefrektomi, tüm böbreğin, sağlıklı doku sınırının ve bazen lenf düğümleri, adrenal bez ya da diğer yapılar gibi yakındaki ek dokuların çıkarılmasını kapsar.

Cerrah, karın ya da yan taraftaki tek bir kesiden (açık nefrektomi) veya karındaki bir dizi küçük kesiden (laparoskopik veya robotik yardımla laparoskopik nefrektomi) nefrektomi uygulayabilir.

Tümörün böbrekten çıkarılması (kısmi nefrektomi)

Böbrek koruyucu ya da nefron koruyucu cerrahi olarak da tanımlanan bu prosedür, erken evre tümörlerinde gerçekleştirilen yaygın bir tedavidir. Böbrek koruyucu cerrahide mümkün olduğu kadar böbrek fonksiyonunu korumayı ve böbrek hastalığı ve diyaliz ihtiyacı gibi daha sonraki komplikasyon riskini azaltmayı amaçlar.

Kemoterapi ve radyasyon tedavisi gibi cerrahi dışı tedavilerin böbrek kanseri tedavisinde etkinliği yüksek değildir.

İmmünoterapi, ivücudunuzun kendi bağışıklık sistemini güçlendirmeye yönelik çalışır, ilerlemiş böbrek kanseri olan hastalar için bir tedavi seçeneğidir. Sitokinler (bağışıklık sistemini aktive eden proteinler) intravenöz ya da oral yoldan verilebilir ve kanseri küçültebilir bunun yanında ileri evre böbrek kanserleri için hedefe yönelik tedaviler de yapılabilir. Hedefe yönelik tedaviler, belirli molekülleri hedeflerken hedefe yönelik tedavi ilaçları, genellikle tablet biçiminde ya da damardan verilir. Tirozin kinaz inhibitörleri (TKI’ler) ileri böbrek kanseri olan hastalarda denenmiş ve kemoterapi ilaçlarından daha az yan etkiye yol açtığı ortaya konmuştur.

Not: Da Vinci Robotik Cerrahi, böbrek tümörü ameliyatlarında kişiye büyük avantajlar sağlar. Böbreğin kısmen alınması veya böbrekteki tümörlü kısmın çıkarılması gibi durumlarda; karından 4-5 delikle girilerek, tümörlü doku ayrılıp, büyük ameliyat kesisine gerek duyulmadan, onkolojik ve cerrahi prensiplerden taviz verilmeden sorun giderilir.